Zasady ogólne rozliczania przychodów z działalności gospodarczej i kosztów ich uzyskania
Zgodnie z definicją, zawartą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z działalności gospodarczej są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług (przychód netto) (art.14 ust.1 updof).
Oznacza, to, że przy rozliczaniu przychodu z działalności nie ma znaczenia fakt, czy przedsiębiorca otrzymał zapłatę za dostarczony towar lub wykonaną usługę. Liczy się tylko fakt, że do dostawy towaru doszło bądź usługa została wykonana.
Za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1) wystawienia faktury albo
2) uregulowania należności.
Natomiast za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.
Przypomnijmy, że koszty uzyskania przychodów rozliczają tylko ci przedsiębiorcy, którzy wybrali opodatkowanie swoich dochodów według skali podatkowej lub podatkiem liniowym.
Przedsiębiorca, który opłaca zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych, nie ma możliwości rozliczania kosztów podatkowych, gdyż podstawę opodatkowania w ryczałcie stanowi kwota przychodu.
Kto może skorzystać z kasowego PIT?
Z kasowego PIT w prowadzonej działalności gospodarczej mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy wybrali opodatkowanie:
• podatkiem dochodowym według skali podatkowej,
• IP BOX,
• podatkiem liniowym, lub
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (rozdział 2 ustawy o ryczałcie).
Z metody kasowej rozliczania przychodów mogą skorzystać przedsiębiorcy, o ile spełniają następujące warunki ustawowe (art. 14c ust. 1 u.p.d.o.f.):
- działalność gospodarcza jest prowadzona samodzielnie; z kasowej metody rozliczania przychodów nie skorzystają spółki cywilne czy jawne,
- przychody z prowadzonej samodzielnie działalności w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1.000.000 zł. W przypadku przedsiębiorstwa w spadku w przychodach uwzględnia się również przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez zmarłego przedsiębiorcę. Jeżeli przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność i jednocześnie jest wspólnikiem spółki cywilnej lub jawnej to w takim przypadku limit przychodów 1.000.000 zł dotyczy jedynie działalności indywidualnej,
- przedsiębiorca w związku z prowadzoną działalnością nie prowadzi ksiąg rachunkowych,
- przedsiębiorca kontynuujący działalność gospodarczą składa oświadczenie o wyborze metody kasowej rozliczania przychodów do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 20 lutego roku podatkowego,
- przedsiębiorca rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej składa oświadczenie o wyborze metody kasowej rozliczania przychodów do naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej, a jeżeli rozpoczęcie nastąpiło w grudniu – w terminie do końca roku podatkowego,
- wybór kasowej metody rozliczania przychodów skutkuje również na kolejne lata, aż do czasu rezygnacji, pod warunkiem że nie zostaną przekroczone limity i inne warunki wymienione wcześniej.
Moment rozliczenia przychodów przy kasowym PIT
W przypadku metody kasowej PIT za datę powstania przychodu uważa się dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień:
1) upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo
2) likwidacji działalności gospodarczej.
Na potrzeby metody kasowej rozliczania przychodów przez uregulowanie należności rozumie się również:
1)częściowe uregulowanie należności;
2)wpłaty na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, przychodem będzie więc także, np. zapłacona zaliczka lub przedpłata.
Metoda kasowa rozliczania przychodów ma zastosowanie wyłącznie do przychodów, które:
1)wynikają z transakcji między podatnikiem a przedsiębiorcą (transakcje B2B) w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz
2)są udokumentowane fakturami wystawionymi w terminach określonych zgodnie z odrębnymi przepisami.
Metoda kasowa rozliczania przychodów nie ma zastosowania do przychodów wynikających z transakcji między podatnikiem a:
1)podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 z podatnikiem, przy czym wielkość udziałów i praw, o których mowa w art. 23m ust. 2 pkt 1 lit. a-c, wynosi co najmniej 5 %;
2)podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 23v ust. 2, lub zagranicznym zakładem położonym na terytorium lub w kraju stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, określonych w tych przepisach.
Metoda kasowa PIT nie ma zastosowania do przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Kasowy PIT ma charakter fakultatywny, co oznacza, że przedsiębiorca w jednym roku podatkowym może korzystać z tej formy rozliczania, a w kolejnym już nie. Jeżeli faktura została wystawiona w roku podatkowym, w którym podatnik stosował metodę kasową rozliczania przychodów, a uregulowanie należności nastąpiło w roku podatkowym, w którym podatnik nie stosuje tej metody, do ustalenia daty powstania przychodu wynikającego z tej faktury podatnik przyjmuje zasady ustalania tej daty stosowane w roku podatkowym, w którym faktura została wystawiona (art. 14c ust. 8 u.p.d.o.f.).
Rozliczanie kosztów uzyskania przychodów w metodzie kasowej
Koszty uzyskania przychodów, poniesione w roku podatkowym, w którym podatnik stosuje metodę kasową, są potrącane w roku podatkowym, w którym zostało uregulowane zobowiązanie, nie wcześniej jednak niż w dacie poniesienia kosztu. Koszty będą potrącane w takiej wysokości, w jakiej zostały uregulowane, np. wpłacona zaliczka, przedpłata.
Jeżeli uregulowanie zobowiązania nastąpi po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej albo zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania koszty uzyskania przychodów są potrącane w ostatnim okresie rozliczeniowym przed likwidacją pozarolniczej działalności gospodarczej lub zmianą formy opodatkowania.
Odpisy amortyzacyjne będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów według zasady ogólnej. To oznacza, że znajdą się one w kosztach nawet wówczas, jeśli przedsiębiorca nie dokonał jeszcze zapłaty za zakupiony środek trwały.
Obowiązek prowadzenia ewidencji przy metodzie kasowej PIT
Przedsiębiorcy, którzy wybiorą kasową metodę rozliczania przychodów i kosztów, będą zobowiązani prowadzić ewidencję faktur dokumentujących przychody rozliczane metodą kasową. Nie ma ustalonego wzoru ewidencji faktur, jednakże zgodnie z przepisami powinna ona zawierać:
• datę wystawienia faktury,
• numer faktury,
• kwotę należności wynikającą z faktury,
• datę uregulowania należności.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie optymalizacji podatkowej? Skorzystaj z usług doradcy podatkowego.